Tag: ความลำบาก

ลดการเบียดเบียน ลดนม ไข่ เนย น้ำผึ้ง

บทความนี้จะเหมาะกับชาวมังสวิรัติผู้เลิกกินเนื้อสัตว์ได้แล้ว อยากพัฒนาขึ้นในขั้นต่อไปเพื่อลดการเบียดเบียนผู้อื่นลง ซึ่งอาจจะทำได้ยากสำหรับผู้หัดกินมังสวิรัติ แต่ก็สามารถที่จะทำได้หากมีเจตนาที่จะลดการเบียดเบียนอย่างตั้งมั่น

เมื่อชาวมังสวิรัติมีพัฒนาการ ในการลด ละ เลิกมาได้ถึงระดับการไม่กินเนื้อสัตว์ ไม่ว่าจะเป็น เนื้อวัว เนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อปลา อาหารทะเลและอื่นๆ ที่เป็นรูปแบบเนื้อสัตว์ที่ต้องพรากชีวิตมา ถึงจะได้กินก็ยังคงรู้สึกว่ามีความสุขอย่างปกติ ไม่มีการพลั้งเผลออยากกลับไปกินเนื้อเป็นชิ้นๆอีก เราก็จะมาลดการเบียดเบียนในขั้นต่อไปคือ นม ไข่ เนย น้ำผึ้ง ฯลฯ

การกิน หรือใช้ นม ไข่ เนย น้ำผึ้ง ฯลฯ ไม่ได้เกี่ยวกับการฆ่าโดยตรง แต่ก็มีผลโดยอ้อมซึ่งอาจจะมีผลไปถึงการฆ่าก็เป็นได้ และยังเป็นการเบียดเบียนซึ่งทำให้เกิดความทุกข์ ความลำบากมากมายต่อชีวิตสัตว์

เราอาจจะคิดไปว่า เราไม่ได้ฆ่า เราก็ไม่บาป แต่การคิดเช่นนั้นเป็นการคิดที่ยังไม่รอบคอบเท่าใดนัก เพราะว่าการที่เราไปกักขัง แย่งเอาของรักของเขา คือการเบียดเบียนเมื่อมีการเบียดเบียนก็ทำให้เกิด ทุกข์ โทษ ภัย ผลเสียต่อชีวิตเราเอง เพราะการเบียดเบียนผู้อื่นทำให้เรามีโรคมาก มีอายุสั้น ถึงแม้ว่าเราจะไม่ได้เป็นผู้นำสิ่งนั้นมาเอง แต่ก็มีส่วนในการบริโภคสิ่งที่เบียดเบียน แล้ววิบากกรรมนี้จะไปไหนเสีย เราก็ได้รับไปเต็มๆพร้อมกับตอนที่เราคิดจะเสพนั่นเอง

นม ไข่ เนย น้ำผึ้ง เบียดเบียนอย่างไร

จะลองยกตัวอย่างให้พอเห็นภาพของการเบียดเบียนเหล่านี้ เช่น นม  นมในที่นี้จะเป็นนมจากสัตว์ จะขอยกตัวอย่างเป็นนมวัว

นมวัว เราต้องเลี้ยงวัว กักขังวัว ให้อยู่ในเขตที่เรากำหนดไว้ อาจจะเน่าเหม็น ร้อน อับชื้น แม้จะมีอาหารมาป้อนให้ แต่ก็ต้องถูกรีดนมด้วย เหมือนพนักงานบริษัทที่ถูกให้อยู่แต่ในออฟฟิศ นอนในออฟฟิศ มีอาหารให้ แต่ไม่ให้ออกไปไหน ทำงานตั้งแต่เด็กจนแก่อยู่ในนั้น ยิ่งเราบริโภค นมวัว มากขึ้นเท่าไหร่ รูปแบบการเบียดเบียนจะยิ่งหลากหลาย ยิ่งมากขึ้นไปตามละดับ เพราะผู้ผลิตก็ต้องหาวิธี ที่จะทำให้ได้มาซึ่งน้ำนมมากๆ แต่ใช้ต้นทุนน้อยลง สุดท้ายภาระก็จะตกไปที่วัวนั่นเอง เราสามารถหาสิ่งทดแทนนมวัวได้ เช่น นมถั่วเหลือง นมจากพืชต่างๆ เพื่อลดการเบียดเบียนวัว แพะ ฯลฯ และลดผลกระทบอีกมากมายในอุตสาหกรรมการผลิตนมจากสัตว์

เนย คือ ผลิตภัณฑ์ ที่สร้างมาจากนม ไม่ว่าจะเนยเหลว หรือเนยแข็งจำพวกชีส ในกระบวนการสร้างเนยไม่ได้เป็นการเบียดเบียนสัตว์แล้ว แต่ก็ยังมีที่มาจากนม ซึ่งหากเรายังต้องการใช้เนย ก็สามารถใช้เนยเทียม เช่น มาการีน ทดแทนได้ แน่นอนว่า กลิ่น รส อาจจะต่างไปบ้าง และแน่นอนเหมือนกันว่าผลของการเบียดเบียนก็ต่างไปด้วย

ไข่ จะยกตัวอย่างเป็นไข่ไก่ เวลาเรานึกถึงไข่ไก่ ภาพก็อาจจะออกมาเป็นภาพของไก่ที่เดินเล่นอยู่ในสวนหลังบ้าน กินอยู่อย่างธรรมชาติและออกไข่อย่างธรรมชาติ อย่างมากก็มีกรงใหญ่ๆกันไว้ไม่ให้ไก่ได้รับอันตรายจากหมาหรืองู เป็นภาพการเลี้ยงไก่ที่เห็นโดยทั่วไปในชนบท

แต่การผลิตไข่ไก่ เพื่อคนจำนวนมากใช้วิธีดังกล่าวไม่ได้ ฟาร์มไก่เป็นแหล่งผลิตไข่ไก่ในปัจจุบัน แม้จะมีมาตรฐานมากมาย แต่ก็ไม่ได้มีประโยชน์อะไรกับไก่ที่ถูกขังอยู่ในช่องแคบๆ ทำได้แค่กินหัวอาหาร และน้ำ แล้วออกไข่ เป็นงานประจำที่น่าเบื่อ ลองนึกดูว่าถ้าเราต้องทำงานอยู่แค่โต๊ะคอมพิวเตอร์ตรงหน้า ทำได้อย่างมากแค่ลุกขึ้นยืน แต่บิดขี้เกียจไม่ได้เพราะไม่มีพื้นที่ มีอาหารให้กิน ขับถ่ายลงบ่อข้างล่าง และนอนตรงนั้น ทำอย่างนี้ไปตั้งแต่เกิดจนแก่ พอแก่เกษียณอายุงานแล้วเขาก็ไม่ได้ปล่อยไปแบบดีๆ  เหมือนกับไก่ไข่ที่หมดศักยภาพในการออกไข่ ความตายจะไปไหนเสีย เพราะถ้าเลี้ยงไว้ก็จะเปลืองอาหาร เขาก็จะเปลี่ยนไก่ตัวนั้นเป็นสินทรัพย์ นั่นคือเอาไปฆ่าแล้วขายให้เรากินนั่นเอง

การที่เรายังกินไข่ไก่ เราก็ยังมีส่วนกักขัง ทรมาน จนถึงมีผลต่อการฆ่า ครบองค์ประกอบแบบนี้ไม่ต้องห่วงอีกเหมือนกันว่าจะต้องรับกรรมไหม โดนเต็มๆแน่นอน และแม้ว่าเราจะบอกว่าเราบริโภคไข่ออแกนิค เป็นไก่ที่ถูกเลี้ยงอย่างธรรมชาติ ให้อาการตามธรรมชาติ ไม่ใช่หัวอาหารที่สังเคราะห์มา เราก็ยังต้องรับส่วนแห่งบาปอันคือการเบียดเบียนนั้นอยู่ มีไก่ตัวไหนที่ไข่แล้วไม่ไปกกไข่บ้าง โดยสัญญาติญาณแล้วไก่ก็จะรับรู้ได้ว่าเมื่อไข่แล้วก็ต้องไปกกไข่ การไปกกไข่คือความรับผิดชอบ ความรัก ความห่วงใยของแม่ไก่ การที่เราไปนำไข่ออกมาก็เหมือนไปแย่งชิงของรักของไก่มา ไก่มันไม่รู้หรอกว่าไข่ฟองนั้นจะฟักหรือไม่ฟัก มันรู้แค่ว่าไข่ออกมาแล้วมันต้องกก มันทำตามธรรมชาติของไก่ ไม่ได้ทำตามความคิดของคนที่ว่าไก่ต้องไข่ให้เรากิน ดังนั้นการไปแย่งชิงของรักของเขา ของที่เขาไม่ยินดีให้ จะไม่ถือเป็นการผิดศีลข้อ ๒ คือการลักขโมย หรือเอาของที่ผู้อื่นไม่ยินดีให้ได้อย่างไร

เราไม่จำเป็นต้องหาสิ่งทดแทนไข่ไก่ เพราะไม่ว่าจะเป็นไข่เป็ด ไข่นกอะไรก็ตาม ก็ถือเป็นการแย่งชิง เบียดเบียนเช่นกัน เราสามารถหาธาตุอาหารทดแทนได้จากธัญพืช แน่นอนว่าอาจจะไม่เหมือน ไม่ครบถ้วน แต่จริงๆแล้วชีวิตเราไม่จำเป็นต้องได้รับสารอาหารทุกอย่าง เราก็ยังสามารถดำรงอยู่ได้ เพราะการไม่เบียดเบียนทำให้มีโรคน้อย ซึ่งก็น่าจะเป็นประโยชน์มากกว่าการได้รับธาตุอาหารมากแต่ก็มีโรคมาก

น้ำผึ้ง วัตถุดิบที่ถูกใช้อย่างมากในอาหารจำพวกของหวาน หรือแม้แต่การเสริมความงาม การที่จะได้น้ำผึ้งมา ก็จะแบ่งง่ายๆ เป็นสองแหล่ง หนึ่งคือไปแย่งชิงจากธรรมชาติมา สองคือสร้างธรรมชาติจำลองมาแล้วให้ผึ้งทำงานสร้างรังในที่ของเรา สุดท้ายก็เก็บค่าเช่าเป็นรังผึ้งที่เขาสร้าง อาจจะลองนึกถึงเหตุการณ์ที่ว่า เราทำงานเอาเงินทั้งหมดมาซื้อบ้าน ค่อยๆแต่งบ้าน ซื้อเฟอร์นิเจอร์ ตกแต่งต่อเติมจนยิ่งใหญ่ สวยงามน่าอยู่ สะดวกสบาย เมื่อวันที่ใกล้จะผ่อนบ้านหมดก็เกิดวิกฤตทางการเงิน สุดท้ายก็โดนธนาคารมายึดบ้านไป เรื่องนี้ก็คงจะคล้ายๆกับเรื่องของผึ้งที่สร้างรังจนยิ่งใหญ่ สุดท้ายก็โดนคนมาพราก มาขโมยเอาไป ด้วยเหตุผลต่างๆนาๆ ที่ทำให้ตัวเองรู้สึกว่าการลักขโมย การเบียดเบียนนั้นไม่ผิด

ทั้งหมดที่ยกตัวอย่างมานั้น เป็นการเบียดเบียนที่น้อยกว่าการเสพเนื้อสัตว์โดยตรง อาจจะหลุดจากแนวคิดมังสวิรัติไปบ้าง แต่จุดประสงค์ของเราคือการลดการเบียดเบียน ซึ่งคงต้องพัฒนาให้เบียดเบียนน้อยลงเรื่อยๆจนถึงวันหนึ่งที่เราเป็นสิ่งมีชีวิตที่เบียดเบียนโลกน้อยที่สุด แต่กลับสร้างประโยชน์ ช่วยคนอื่น ช่วยอนุเคราะห์โลก เป็นประโยชน์ สร้างความสุขแก่โลกนี้ได้มากที่สุด

หนึ่งในปัญหาของผู้ที่หัดลดเนื้อ กินผัก หรืออยากลองกินอาหารมังสวิรัติ มักจะคิดว่าอาหารมังสวิรัตินั้นหากินยาก ต้องทำความลำบากแก่ผู้อื่น มีปัญหากับการเข้ากลุ่มสังคม ฯลฯ

จริงๆแล้วอาหารมังสวิรัตินั้นไม่ได้หากินยากเลย มีอยู่ทั่วไปในชีวิตประจำวัน เช่นร้านก๋วยเตี๋ยว ร้านอาหารตามสั่งต่างๆ เราก็จะสามารถสั่งอาหารที่ “ลดเนื้อ กินผัก” แทนได้ โดยการแทนที่วัตถุดิบ คือ ไม่กินเนื้อแต่ขอผักเพิ่ม เส้นเพิ่ม หรือสั่งผัดกะเพราแต่ใช้วัตถุดิบอื่นเช่น ดอกกะหล่ำ เห็ด ข้าวโพดอ่อนฯลฯ

มีเมนูประจำวันมากมายที่เราสามารถประยุกต์ได้ เช่น ข้าวผัดผัก สุกี้ผัก ผัดผักตามที่ชอบ ฯลฯ  เรียกว่าถ้ามีร้านอาหารตามสั่ง ก็หากินอาหารมังสวิรัติได้ทุกวัน แม้ว่าพ่อครัวแม่ครัวจะใช้เครื่องปรุงที่ยังไม่ละเว้นชีวิตสัตว์บ้าง ก็ไม่เป็นไร เพราะเรากินมังสวิรัติด้วยเจตนาที่จะละเว้นเนื้อสัตว์ แล้วเราก็จะลดการกินเนื้อให้อยู่ในขีดที่สบาย เท่าที่สามารถทำได้ พ่อครัวแม่ครัวยินดีทำให้ ซึ่งส่วนใหญ่เขาก็จะยินดีทำให้ เพราะผักมักจะมีต้นทุนต่ำกว่าในปริมาณของอาหารที่เท่ากัน นั่นหมายความว่าถ้าเรากินมังสวิรัติในราคาเท่าเดิม พ่อค้าแม่ค้ามักจะได้กำไรมากกว่าเดิม แต่ในส่วนหนึ่งจากประสบการณ์ที่เคยเจอมา เขามักจะคิดราคาถูกกว่าปกติ

การเริ่มต้นกินมังสวิรัติในช่วงแรกๆนั้น ควรจะต้องหาความรู้ หาเมนูใหม่กันพอสมควร จะเป็นการค้นหาจากหนังสือ อินเตอร์เน็ต หรือการพูดคุยกันในกลุ่มเพื่อนก็ได้ เพราะการที่เราค้นคว้าเมนูมังสวิรัตินั้น จะทำให้เราคิดออกว่า วันนี้จะกินอะไร ที่ไหน อย่างไร ซึ่งจะทำให้เราสามารถมองหาอาหารที่ลดเนื้อกินผักได้ง่าย ถ้าเราไม่คิดจะค้นหาเมนูมังสวิรัติ ก็มักจะเจอปัญหาว่า หากินยาก ไม่รู้จะกินอะไร คิดไม่ออก ว่าแล้วก็กลับไปกินเนื้อเหมือนเดิมเพราะความเคยชิน หรือกิเลสนั่นเอง

เราใช้ชีวิตอยู่ในสังคมก็จำเป็นต้องปรับตัวให้เข้ากับสภาพที่เป็น โดยไม่ลดประโยชน์ของตัวเอง คือการลดเนื้อสัตว์และหันมากินผักทดแทนให้มากขึ้น หลายท่านอาจจะเจอกับสภาพที่ไม่เกื้อหนุนให้กินมังสวิรัติ แต่ถ้าเรายังมีใจที่จะ ลด ละ เลิก เนื้อสัตว์ เราก็ควรจะแสวงหาช่องทาง วิธีการ เพื่อที่จะทำให้ตัวเองกินมังสวิรัติได้อย่างเป็นสุข เช่น กินมังสวิรัติในเมื้อเย็น , กินมังสวิรัติในวันพระ , กินมังสวิรัติในวันหยุด เป็นตัวอย่างการละเว้นเป็นมื้อหรือเป็นวัน

ต้องยอมรับว่าการกินมังสวิรัตินั้นจะทำให้ชีวิตดำเนินไปอย่างยากลำบากในช่วงแรกที่มีการปรับตัว จำเป็นต้องใช้ปัญญา และสมาธิอย่างมากในการจะคงสภาพการกินมังสวิรัติให้ต่อเนื่อง เพราะเราใช้ชีวิตทวนกระแสกับสังคม เขากินเนื้อเราไม่กิน เขาไม่ค่อยกินผัก แต่เรากินเป็นหลัก ดังนั้นการยอมรับแต่แรกว่ามันยาก จะทำให้เราทำใจยอมรับความลำบากที่จะเกิดในระหว่างฝึกหัดกินมังสวิรัติได้ หลังจากยอมรับได้ แล้วเราตั้งใจ จนกระทั่งเข้าใจ เรียนรู้วิธีการกินมังสวิรัติในชีวิตประจำวัน เราจะกลายเป็นคนที่กินมังสวิรัติอย่างปกติ ไม่ลำบากใจ ไม่ต้องคิด ไม่ต้องลำบากหา ไม่ต้องทุกข์เพราะกินมังสวิรัติ ไปที่ไหนก็หากินได้ มีปัญญารู้ว่าเวลาไหนควรจะกินมังสวิรัติ เวลาไหนควรจะละเว้น หรืออนุโลมไว้บ้าง

เราเรียนรู้ ตั้งแต่มีความรู้สึกว่า “อาหารมังสวิรัติหากินยาก” จนกระทั่งวันหนึ่งกลายเป็น  “อาหารมังสวิรัติหากินง่าย” กลายเป็นผู้แบ่งปันความรู้ แนวทาง เมนูอาหาร ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมอย่างสอดคล้อง ปนแต่ไม่เปื้อน เป็นผู้ไม่เบียดเบียน มีสุขภาพดี มีความสุขใจ